Do wymuszenia fizycznego ograniczenia prędkości pojazdów samochodowych stosuje się:

  • progi zwalniające U-16
  • progi podrzutowe U-17.

Można je stosować wyłącznie w tych miejscach i na tych odcinkach dróg, na których konieczne jest skuteczne ograniczenie prędkości ruchu pojazdów, jeżeli inne metody nie mógł być stosowane lub ich skuteczność jest niewystarczająca.

1. Progi zwalniające U-16

Progi zwalniające można stosować w obszarze zabudowanym na drogach następujących klas technicznych:

  • lokalna (L),
  • dojazdowa (D),
  • wyjątkowo zbiorcza (Z).

Niedopuszczalne jest stosowanie progów zwalniających:

  • na drogach krajowych i wojewódzkich,
  • na miejskich drogach ekspresowych,
  • ulicach głównych ruchu przyspieszonego (GP),
  • ulicach głównych (G),
  • na ulicach i drogach wyjazdowych straży pożarnej,
  • stacji pogotowia ratunkowego, itp.,
  • na ulicach i drogach, w przypadku kursowania autobusowej komunikacji pasażerskiej, z wyjątkiem progów wyspowych,
  • na jezdniach innych niż bitumiczne, jeżeli nie można zastosować oznakowania poziomego P-25,
  • na łukach dróg i innych przypadkach, gdy ich obecność może powodować zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Ponadto nie dopuszcza się umieszczania progów zwalniających:

na obiektach mostowych i w tunelach, nad konstrukcjami inżynierskimi takimi jak przepusty,przejścia podziemne, komory instalacji wodociągowych i c.o. itp., oraz odległości mniejszej niż 25 m od nich ze względu na niszczący wpływ wstrząsów powodowanych przejeżdżaniem pojazdów samochodowych.

Progi zwalniające nie mogą być umieszczane dalej niż:

  • 60 m od linii zatrzymania przy znakach B-20 lub B-32,
  • 40 m od końcowego punktu łuku poziomego drogi o promieniu wewnętrznym Rmax = 25 m i kącie zwrotu większym od 700,
  • 60 m od miejsca lub obiektu wymuszającego zmniejszenie prędkości pojazdów, np. skrzyżowania ulic lub dróg, wymagające zmiany kierunku ruchu co najmniej o 70o.

Progi zwalniające nie mogą być umieszczane bliżej niż:

  • 40 m od skrzyżowania ulic lub dróg,
  • 20 m od końcowego punktu łuku poziomego drogi, gdy wewnętrzny promień łuku jest mniejszy od 50 m,
  • 20 m od punktu początkowego spadku drogi, gdy spadek ten przekracza 10%,
  •  30 m od przejścia dla pieszych (nie dotyczy progów z przejściami dla pieszych),
  •  20 m przed i za przejazdem kolejowym oraz 15 m przed i za przejazdem tramwajowym, licząc od skrajnej szyny toru na przejezdzie,
  • 25 m od najbliższej części wiaduktu lub innej konstrukcji nośnej.

Podział progów zwalniających ze względu na ukształtowanie w planie drogi:

  • listwowe – wykonane na szerokości całej drogi w formie elementu listwowego jednolitego lub składanego z segmentów,
  • płytowe – wykonane w formie płyty poprzez odpowiednie ukształtowanie nawierzchni jezdni lub ułożenie i zamocowanie na niej odpowiedniej konstrukcji,
  • wyspowe – wykonane w formie wydzielonej wyspy lub wysp umieszczonych na jezdni.

Warunki wyznaczania przejść dla pieszych na progach płytowych:

  • długość płyty L > 4 m,
  • urządzenia odwadniania jezdni muszą być tak wykonane i utrzymane, by wykluczone było powstawanie kałuży wodu lub tafli lodu za i przed progiem.

Serie progów

W zależności od potrzeb progi zwalniające mogą być stosowane w seriach liczących co najmniej 3 progi. W przypadku serii progów każdy kolejny próg umieszcza się w odległości nie mniejszej niż 20 m i nie większej niż 150 m od progu poprzedzającego. Odległość między poszczególnymi progami w serii należy wyznaczać w oparciu o warunki lokalne, natężenie ruchu (prędkości pojazdów), itp.

Oznakowanie progów zwalniających

  • progi zwalniające powinien poprzedzać znak A-11a z tabliczką T-1 lub T-2,
  • oznakowanie poziome progów zwalniających określono w załączniku nr 2.
Przykład znaku wygenerowanego przez program GA ZNAKI:

2. Progi podrzutowe

Zastosowanie

  • na obszarach o ograniczonej dostępności lub na obszarach zamkniętych (drogi położone wewnątrz osiedli i innych zwartych obszarów zabudowy mieszkaniowej, tereny zakładowe, parkingi, itp.) i tylko w przypadkach, gdy konieczne jest ograniczenie prędkości pojazdów do około 5 – 8 km/h i gdy inne środki, ograniczające prędkość pojazdów, z progami zwalniającymi włącznie, będą nieskuteczne lub zawiodły,
  • przy wjazdach na parkingi, tereny zakładowe, tereny jednostek użyteczności publicznej, itp., jeżeli są tam zainstalowane urządzenia, zamykające teren (bramy, furty, zapory, itp.) – jako środek, wzmacniający działanie tych urządzeń i wymuszający powolny wjazd na ten teren,
  • na parkingach i innych terenach podobnych, jako środek dyscyplinujący ruch wewnętrzny.

Na drogach publicznych dopuszcza się stosowanie progów podrzutowych na obszarze przejścia granicznego jako element uzupełniający zaporę U-13b.

Oznakowanie progów podrzutowych

Na progach podrzutowych umieszcza się znak poziomy P-25. Znaku P-25 można nie umieszczać na progach wykonywanych z segmentów o barwach na przemian czarnej i żółtej. Na powierzchni najazdowej progów wykonywanych z segmentów zaleca siê umieszczenie elementów odblaskowych.