Każdy znak drogowy posiada w sobie „zakodowaną” informacje, aby usprawnić szybkie rozpoznanie i odczytanie wiadomości zawartej w nim, składa się on z elementów takich jak: kształt, kolor, czcionka, symbol, wielkość, odblaskowość i wielkość. Ich elementy muszą być tak dopasowane by ułatwić proces identyfikacji, złożony z trzech faz: dostrzeżenia, identyfikacji, interpretacja treści. Dlatego tak ważna jest czytelność, czyli teoretyczna odległość, z której może być odczytany znak drogowy podczas ograniczonego czasu obserwacji. Dlatego w celu łatwiejszego rozeznania stosuje się standardowe symbole liter o odpowiednich wymiarach.

Zasady ogólne

Wszystkie napisy na znakach, tabliczkach wykonujemy się literami i cyframi odpowiadającymi wzorom podanym w kolejnym punkcie. Wyjątkiem są napisy na znaków kierunku i miejscowości wykonanych z folii pryzmatycznych, w grupie wielkości „wielkie”,  czyli tablice: E-1a I, E-1a II, E-2c, E-2d, E-14a i E-20, zlokalizowanych na autostradzie. Dla wyżej wymienionych znaków wykonanych z folii pryzmatycznych należy zastosować wymienione korekty wymiarów podanych w kolejnych punktach:

  • dla białych liter i cyfr o wysokości 420 mm należy przyjąć odstęp miedzy literami i cyframi: o =1,5 gr + 0,2 (1,5 gr) = 1,8 gr = 126 mm zamiast 105 mm,
  • dla białych liter i cyfr o wysokości 348 mm należy przyjąć odstęp miedzy literami i cyframi: o =1,5 gr + 0,2 (1,5 gr) = 1,8 gr = 104,4 mm zamiast 87 mm,
  • dla niebieskich liter i cyfr o wysokości 348 mm, umieszczanych na białym tle, należy przyjąć:

+ grubość elementów: gr = 1/6 d + 0,15 (1/6 d) = 66,7 mm zamiast 58 mm,

+ odstęp pomiędzy literami: o =1,5 gr + 0,2 (1,5 gr) = 1,8 gr = 104,4 mm zamiast 87 mm

     Napisy tworzymy za pomocą małych liter, wyjątkami są: rozpoczynania napisów i nazw miejscowości stosuje sie duże liter.  Dopuszczalne jest stosowanie skrótów przy długich i złożonych nazwach np. Ostrów Wlkp. zamiast Ostrów Wielkopolski. Cyfry należy wykonać w wysokości liter dużych, z wyjątkami określonymi w opisach. Odstępy miedzy literami w wyrazie oraz pomiędzy cyframi sa odmierzane na linii odmierzania odstępów

Podstawowa jednostka w systemie jest grubość elementów liter i cyfr oznaczona, jako jednostka grubości „gr.”

  • Wysokość liter dużych i cyfr d = 6 gr,
  • Zasadnicza wysokość liter małych m = 4 gr,
  • Wysokość wiersza pisma w = 8 gr, •   Minimalna odległość miedzy wierszami, tzw. interlinia i = 2 gr,
  • Wysokość pasa pisma p = w + i = 10 gr.

Zasady tworzenia napisów

  • Litery i cyfry mają standardową konstrukcję
  • Wyróżniamy stałe „punkty odmierzania odstępów” położone na „linii odmierzania odstępów”- dla liter dużych znajduje się ona na wysokości 1 gr = 1/6
  • Odstęp międzyliterowy i miedzy cyframi zawarty miedzy punktami odmierzania odstępów wynosi „o” = 1, 5 gr.
  • Dla napisów wykonywanych z folii odblaskowej pryzmatycznej za odstęp międzyliterowy i miedzy cyframi należy przyjąć „o” = 1, 8 gr.
  • Odstęp międzywyrazowy wynosi h = 3o = 4, 5 gr. Minimalny odstęp miedzy wyrazem a liczba kilometrów wynosi x = min. 3o = 4, 5 gr.
  • Niektóre litery i cyfry maja linie korekcyjne, które są oznaczone na ich rysunkach konstrukcyjnych przez „k”.

Wykaz liter i cyfr z liniami korekcyjnymi przestawiono na końcu artykułu. Natomiast w tabelach 1, 2, 3 przedstawiono wymagania, i zasady stawiane podczas tworzenia napisów na znakach na podstawie warunków technicznych.

Tabela 1. Wielkość liter i cyfr  stosowanych na znakach (mm)

Grupa wielkości liter i cyfr Wielkość liter dużych i cyfr Zasadnicza wysokość liter małych Grubość liter Wysokość wiersza pisma Wysokość interlinii Wysokość pasma pisma
d m gr w i p=w+i
I 42 28 7 56 14 70
II 72 48 12 96 24 120
III 102 68 17 136 34 170
IV 132 88 22 176 44 220
V 162 108 27 216 54 270
VI 210 140 35 280 70 350
VII 282 188 47 376 97 470
VIII 384 232 58 464 116 580
IX 420 280 70 560 140 700

Tabela 2. Grupy wielkości liter i cyfr stosowanych na znakach kierunku i miejscowości

college paper help

Kategorie znaków Grupy wielkości znaków
Wielkie Duże Średnie Małe
Grupy wielkości liter
1 2 3 4 5
B- znaki zakazu (*) VI, V, IV, III VI, V, IV, III, II V, IV, III, II IV, III, II, I
D- znaki informacyjne V, IV, III V, IV, III, II IV, III, II, I IV, III, I
E- tablice przeddrogowskazowe E-1 IX, VIII, VII VI, V, IV VI, V, IV
E- drogowskazy tablicowe E-2 IX, VIII, VII VII, VI  VI, V IV, III
E- drogowskazy w kształcie strzały E-3 IX, VIII VIII, VII (***)V, IV VII, VI (***)V, IV
(****)VII, VI (****) VI, V
E- drogowskazy w kształcie strzały VI V V V
E- drogowskazy do dzielnic i obiektów (**) E-5, E-6, E-19a VII VI IV IV
E- tablice kierunkowe E-13 V V IV
E- tablice szlaków drogowych E-14 VIII, VII VI, V V, IV
E- znaki z numerami dróg E-15, E-16 VIII, VII VI, V V
E- tablice miejscowości E-17a, E-18a V V V
F- znaki uzupełniające II, I II, I II, I II, I
T- tabliczki do znaków V, IV V, IV IV, III IV, III

(*) Nie dotyczy znaków B-33 i B-34.
(**) Nie dotyczy znaków od E-7 do E-12.
(***) Przy dwóch nazwach.
(****) Na drogach krajowych, na skrzyżowaniach z drogami wojewódzkimi.

 Tabele 3. Zestawienie szerokości liter, cyfr, znaków specjalnych i odstępów mierzonych między punktami odmierzania:

Tabela 3 .1 .Dla liter

Szerokość liter w jednostkach `gr.`
Litery duże Szerokość Litery duże Szerokość Litery małe Szerokość Litery małe Szerokość
A 4,34 M  5,85 a 3,75 m 5,5
B 3,78 N  4,75 b 3,75 n 3,5
C 4 O 5 c 2,87 o 3,75
D 4,5 P   3 d 3,75 p 3,75
E 3 R 3,87 e 3,4 r 1,5
F 2,5 S 3,5 f 1,5 s 2
G 4,8 T 2 g 3,75 t 1,75
H 4,5 U 3,5 h 3,5 u 3,25
I 1 V 3 i 1 v 2,5
J 2,37 W 5,5 j 1 w 4,5
K 3,75 Y 2,5 k 2,87 y 2,5
L 2,75 Z 3 l 1 z 2,25
Ł 2,75 ł 1,75

 Tabela 3 .2. Dla cyfr

Szerokość cyfr w jednostkach `gr.`
Cyfra Szerokość
1 1,5
2 3,25
3 3,5
4 3,25
5 3,75
6 3,5
7 2,25
8 4
9 3,25
0 3,4

Tabela 3 .3. Dla znaków specjalnych

Szerokość znaków specjalnych w jednostkach `gr.`
Łącznik 2
Nawias otwarty 0,5
Nawias zamknięty 0,5
Przecinek 1
Kropka 1
Wykrzyknik 1,5

Tabela 3 .4. Dla odstępów

Szerokość odstępów między literami i cyframi w jednostkach „gr.”
1 odstęp 1,5
2 odstępy 3,0
3 odstępy 4,5

Rys. 1. Wykaz liter i cyfr, w których występują linie korekcyjne

UWAGA:
•    Zestawienie dokładnej budowy i szablonów liter i cyfr można odnaleźć w załączniku 1. szczegółowych warunków technicznych
•    Na znakach i tabliczkach stosuje się słownictwo określone w załączniku 1 w opisach szczegółowych typów znaków.

Rys. 2. Wykaz liter i cyfr napisanych za pomocą czcionki GA Znaki (GA4-SIGN-TEXT)

Przykład obliczenia długości napisu „Łącko”

Litera Odstęp Szerokość między punktami odmierzania
Ł 2,75
1 odstęp 1,5
ą 3,75
1 odstęp 1,5
c 2,87
1 odstęp 1,5
k 2,87
1 odstęp 1,5
o 3,75
RAZEM 21,99

Rys. 3. Sposób zestawienia napisu według Warunków Technicznych

Rys. 4.Wygląd napisu przy zastosowaniu czcionki GA Znaki

•    a=1/4 gr
•    b=1/2 gr
•    c=3/4 gr
•    p=110 gr – wysokość pasa pisma
•    w=8 gr – wysokość wiersza pisma
•    d – wysokość liter dużych i cyfr
•    m – wysokość liter małych
•    i=2r – minimalna odległość między wierszami. tzw. interlinia
•    gr=1/6 d – grubość liter i cyfr
•    o=11/2 gr – odstęp między literami i cyframi, który odmierza sie na linii odmierzania
•    x=min. 3 o – odstęp między wyrazem a liczbą kilometrów (wielkość zmienna)
•    h=41/2 gr – odstęp między wyrazami
•    k – linia korekcyjna

Bibliografia:
1. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Dz.U. Nr 58 z dnia 26 czerwca 1999 r. poz. 622. – Załącznika 1 – Szczegółowe warunki techniczne dla znaków drogowych pionowych i warunki ich umieszczania na drogach.


765qwerty765